czwartek, 27 lutego 2014

Kopalnia soli w Wieliczce

Kopalnia soli w Wieliczce – kopalnia soli kamiennej, w Wieliczce pod Krakowem. Od XIII wieku do 1772 wspólnie z kopalnią soli „Bochnia” wchodziła w skład przedsiębiorstwa Żupy krakowskie. Sole wydobywane w kopalni pochodzą z miocenu i zostały wraz utworami towarzyszącymi tektonicznie przesunięte przez ruchy orogenezy alpejskiej w obecne miejsce z pierwotnej lokalizacji odległej o minimum kilkadziesiąt kilometrów[potrzebne źródło].
W 1976 roku kopalnia wpisana została do krajowego rejestru zabytków. Dwa lata później w 1978 roku wpisana przez UNESCO na pierwszą Listę światowego dziedzictwa. W 1989 roku Kopalnia Soli „Wieliczka” poszerzyła Listę Światowego Dziedzictwa Zagrożonego, z której została skreślona w 1998 roku. Od 1994, to także pomnik historii Polski. 30 czerwca 1996 roku zaprzestano całkowicie eksploatacji złoża. Kopalnia soli Wieliczka w 2007 r. w plebiscycie „Rzeczpospolitej” została uznana za jeden siedmiu cudów Polski, zdobywając największą liczbę głosów.
Kopalnię odwiedziło w 2006 roku 1 065 857 gości, z tego 58% odwiedzających stanowili obcokrajowcy. Spośród nich najwięcej do kopalni przyjechało Brytyjczyków – ponad 57 tysięcy i Niemców – ponad 50 tysięcy.

Na rysunku przedstawiona jest Kaplica św. Kingi. Kaplica św. Kingi, zwana podziemnym kościołem, przez trwającą tu przeszło 100 lat modlitwę pracowników wielickich salin, pielgrzymów i turystów zasługuje na miano sanktuarium, znajdują się tutaj bowiem relikwie św. Kingi. Ta jedna z największych atrakcji wielickiej kopalni jest największą na świecie podziemną świątynią. Znajduje się 101 metrów pod ziemią. Jej wymiary to: długość ok. 54 m, szerokość ok. 18 m oraz wysokość ok. 12 m. Posadzka jest wyrzeźbiona w jednolitej solnej bryle, a żyrandole z solnymi kryształami są zawieszone 12 metrów pod sufitem. W kaplicy znajdują się płaskorzeźby ilustrujące wydarzenia z kart Nowego Testamentu (m.in. Ucieczka do Egiptu, Dwunastoletni Chrystus nauczający w świątyni, Ostatnia Wieczerza) i ponad stuletnia szopka. Ołtarz główny dłuta górnika Józefa Markowskiego składa się z rzeźby głównej – św. Kingi oraz dwóch bocznych – św. Józefa oraz św. Klemensa. Należy zwrócić uwagę na piękne wiszące kryształowe żyrandole. Od 1999 roku w kaplicy podziwiać można solny pomnik Jana Pawła II, dłuta górnika rzeźbiarza Stanisława Anioła.

Sanktuarium Najświętszej Maryi Panny Jasnogórskiej

Sanktuarium Najświętszej Maryi Panny Jasnogórskiej - to najbardziej znane polskie sanktuarium papież odwiedzał wielokrotnie. U stóp Najświętszej Maryi Panny Jasnogórskiej złożył nawet zakrwawiony pas, który miał na sobie podczas zamachu 13 maja 1981 roku. Nazwę Jasna Góra nadali wzgórzu paulini przybyli tu w XIV wieku z Węgier. Założenie klasztoru na Jasnej Górze wiąże się z Ludwikiem Andegaweńskim, królem Polski i Węgier. To na jego życzenie w 1382 roku grupa paulinów przybyła do Częstochowy, obejmując w posiadanie drewniany kościółek na Jasnej Górze. Nowej fundacji paulinów dokonał Władysław Jagiełło, który polecił zbudować na Jasnej Górze klasztor. Na polecenie króla na Jasnej Górze w 1434 roku umieszczono odnowiony obraz słynący łaskami, co wzmogło ruch pątniczy do sanktuarium. Król Władysław IV w XVII wieku sprawił, że Jasna Góra zmieniła się w twierdzę. Najdramatyczniejsze chwile przeżył klasztor jesienią i zimą 1655 roku podczas potopu szwedzkiego.

Sanktuarium Wambierzyckiej Królowej Rodzin Patronki

Sanktuarium Wambierzyckiej Królowej Rodzin Patronki Ziemi Kłodzkiej - barokowa bazylika znajdująca się w Wambierzycach. Wybudowana została w latach 1715 - 1723. W roku 1936 papież Pius XI nadał kościołowi tytuł bazyliki mniejszej.Obecna bazylika stoi na wzgórzu, gdzie w XII wieku w niszy wysokiego drzewa umieszczono figurkę Matki Boskiej. Według kronik w 1218 roku ociemniały Jan z Raszewa odzyskuje w tym miejscu wzrok. Po tym zdarzeniu do Wambierzyc zaczęło podróżować wielu pielgrzymów. Wkrótce pod drzewem z figurką postawiono ołtarz, a po bokach lichtarz i chrzcielnicę. W 1263 roku na wzgórzu powstał drewniany kościół. W 1512 roku Ludwik von Panwitz wzniósł większą świątynię wybudowaną z cegły. Został on jednak zrujnowany podczas wojny trzydziestoletniej. W latach 1695-1711 wybudowano nowy kościół, który jednak szybko zaczął się walić i został rozebrany w 1714 roku. W latach 1715-1723 powstała kolejna świątynia wybudowana przez hrabiego Franciszka Antoniego von Goetzen, która przetrwała do dziś.
W roku 1936 papież Pius XI nadał kościołowi tytuł bazyliki mniejszej. 17 sierpnia 1980 roku kardynał Stefan Wyszyński dokonał koronacji figurki Matki Bożej nadając jej tytuł Wambierzyckiej Królowej Rodzin.Prezbiterium jest oddzielone od nawy kratą. Ołtarz główny jest dziełem Karla Sebastiana Flackera. W centrum znajduje się rzeźba Madonny z Dzieciątkiem adorowana przez dwa anioły. Figurka wykonana z drewna lipowego ma 28 cm. Pochodzi z końca XIV w. W nawie po stronie południowej znajduje się barokowa ambona dzieło Flackera z 1723. Jest ona ilustracją hymnu Magnificat. Ambonę wieńczy postać Ducha Świętego, poniżej widnieje Madonna w otoczeniu aniołów. Na baldachimie siedzą personifikacje kontynentów: Ameryki, Europy, Azji i Afryki. Na korpusie znajdują się rzeźby czterech ewangelistów. We wnękach prezbiterium umieszczono ołtarze pochodzące z XIX w. Od wschodu są to ołtarze: św. Jana Nepomucena, św. Walentego, św. Anny, św. Józefa i św. Antoniego. Ponad drzwiami na ścianie północnej wiszą obrazy św. Jadwigi Śląskiej, św. Otylii i św. Apolonii, a na ścianie północnej św. Jana Sarkandra, św. Franciszka Ksawerego i św. Karola Boromeusza.

Sanktuarium Matki Bożej z Guadalupe

Sanktuarium Matki Bożej z Guadalupe jest największym sanktuarium maryjnym na świecie. Do świątyni w Meksyku przybywa rocznie nawet 14 milionów pielgrzymów. W 1531 roku Matka Boża objawiła się biednemu Aztekowi św. Juanowi Diego Cuauhtlatoatzinowi na wzgórzu Tepeyac.W 1531 roku Matka Boża objawiła się biednemu Aztekowi św. Juanowi Diego Cuauhtlatoatzinowi na wzgórzu Tepeyac. Ostatniego dnia objawień doszło do cudownego powstania obrazu Matki Bożej z Guadalupe. Objawienie, o którym mowa, jest najstarszym objawieniem maryjnym oficjalnie uznanym przez Kościół katolicki. Biskup Juan de Zumárraga początkowo nie dowierzał relacjom Juana Diego, który przysięgał na Boga, że na wzgórzu ukazała mu się Matka Boża i życzyła sobie, by ludzie wznieśli na nim świątynię.Maryja poleciła Diego, aby ten następnego dnia wspiął się na górę i zerwał kwitnące tam kwiaty. Wtedy ukazała się ponownie i sama ułożyła je w wiązankę, po czym ukryła je pod tilmą (indiańskim płaszczem) i poleciła zanieść całość do biskupa. Kiedy Juan Diego zjawił się w rezydencji biskupa i odsłonił tilmę, kwiaty wypadły na podłogę. Na płaszczu zdumiony biskup ujrzał niezwykły obraz Maryi. Zdruzgotany swoim wcześniejszym niedowierzaniem, upadł przed cudownym wizerunkiem na kolana. Obraz umieścił w swojej prywatnej kaplicy domowej, a następnie, w uroczystej procesji, przeniósł do kaplicy wybudowanej w pobliżu wzgórza Tepeyac.

Nazwa Matka Boża z Guadalupe nie wywodzi się od nazwy miejscowości ani żadnej innej nazwy geograficznej. Być może pochodzi od określenia, które w języku nahuatl oznacza "depcząca węża". Zastąpiła ona bowiem czczonego przez Indian Quetzalcoatla (Pierzastego Węża), nawracając ich na chrześcijaństwo.

Big Ben

Big Ben – wieża zegarowa w Londynie w Wielkiej Brytanii.
Nazwa początkowo odnosiła się do dzwonu ze St. Stephen's Tower (z ang. Wieża św. Szczepana), zwanej również The Clock Tower (ang. "Wieża Zegarowa"), należącej do Pałacu Westminsterskiego. Obecnie nazwa Big Ben odnosi się często zarówno do dzwonu, jak i zegara oraz samej wieży. 12 września 2012 roku wieża została oficjalnie nazwana Elizabeth Tower w celu uhonorowania 60-letniego panowania królowej Elżbiety II. Budowę tej neogotyckiej wieży podjęto zaraz po tym, jak znaczna część Pałacu spłonęła 16 października 1834 roku. Zachowała się jedynie 900-letnia Westminster Hall oraz kaplica św. Stefana.
Projektantami byli m.in. Charles Barry i jego asystent Augustus W. Pugin. Odbudowa trwała do roku 1858. W obecnym kształcie pałac ma 1200 pomieszczeń i trzy kilometry korytarzy. Wieża stanęła na trzymetrowej grubości fundamencie o powierzchni 15 m². Ma 96,3 m wysokości, a tarcza zegarowa ma 7 metrów średnicy. Na wieżę prowadzą spiralne schody liczące 334 stopnie.

środa, 26 lutego 2014

Wielka Rafa Koralowa

Wielka Rafa Koralowa albo Wielka Rafa Barierowa (ang. Great Barrier Reef) – największa na świecie rafa koralowa, położona u wybrzeży Australii. Jest to największa na Ziemi pojedyncza struktura wytworzona przez organizmy żywe, widoczna nawet z kosmosu (jako biała smuga na tle błękitnego oceanu)[1].Rozwój Wielkiej Rafy Koralowej rozpoczął się ok. 18 mln lat temu. Wiek rafy ocenia się na ok. 20 mln lat, a niektórych jej części nawet na 45,5 mln lat. W obecnej fazie rozwoju, która trwa już od 8 tysięcy lat, budowane są nowe warstwy na "starych" fundamentach. Bariera leży w różnych odległościach od brzegów, wahających się od 15 do 200 km, i rozciąga się na powierzchni ponad 344 tysięcy km².[2] Wielka Rafa Koralowa obejmuje około 3000 pojedynczych raf i ponad 900 wysp, które otoczone są rafami tworzącymi przybrzeżne wyspy[3]. Szerokość rafy wynosi od 2 km do 150 km. Badania przeprowadzone na rafie wykazały, że grubość tworzącej ją warstwy koralowca przekracza 500 m.

Łazienki Królewskie w Warszawie

Łazienki Królewskie w Warszawie – zespół pałacowo-parkowy w Warszawie z licznymi zabytkami klasycystycznymi, założony w XVIII wieku z inicjatywy króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Całe założenie było zrealizowane przez architektów królewskich: Dominika Merliniego, Jana Chrystiana Kamsetzera i Jana Chrystiana Szucha.
Park spełnia dziś swoje zadania podobnie jak w momencie jego utworzenia. Jest miejscem licznych wydarzeń o charakterze kulturalnym, naukowym, rozrywkowym i sportowym, a także ulubionym miejscem spacerów warszawiaków. W parku nie wolno jeździć na rolkach, deskorolkach i rowerach, co sprawia, że jest bezpieczny również dla małych dzieci. Niedaleko Łazienek znajduje się Ogród Botaniczny Uniwersytetu Warszawskiego, chętnie odwiedzany nie tylko przez spacerowiczów, ale również przez studentów.

Wielki Mur Chiński

Wielki Mur Chiński  – zbiorcza nazwa systemów obronnych składających się z zapór naturalnych, sieci fortów i wież obserwacyjnych oraz (w najbardziej strategicznych miejscach) murów obronnych z ubitej ziemi, murowanych lub kamiennych, osłaniających północne Chiny przed najazdami ludów z Wielkiego Stepu. Tradycyjnie przyjmuje się, że Wielki Mur rozciągał się od Shanhaiguan (nad zatoką Liaodong) do Jiayuguan w górach Nan Shan na długości ok. 2400 km. Nazywany jest też "Murem 10 000 Li" (10 000 nie powinno być tutaj traktowane dosłownie i oznacza raczej "nieskończoną długość" muru).
W 1987 roku został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO, a 7 lipca 2007 ogłoszono go jednym z siedmiu nowych cudów świata.
Doniesienia prasowe, według których łączna długość budowli ma wynosić 8851,8 km i składać się odpowiednio z 6259,6 km – murów wzniesionych ludzką ręką, 2232,5 km – barier naturalnych, takie jak rzeki i wzgórza i 359,7 km rowu, pochodzą najprawdopodobniej z doniesienia China Daily. Należy je uznać za wyniki pomiaru całego systemu fortyfikacji, a nie za pomiar długości "muru", gdyż takowy, w postaci jednolitej konstrukcji nigdy nie istniał. Umocnienia w różnych epokach wznoszono w różnych miejscach, w zależności od bieżącej sytuacji politycznej; warunki naturalne powodowały, że część z nich budowano w tych samych, kluczowych punktach (np. na przełęczach górskich).

czwartek, 20 lutego 2014

Statua Wolności

Statua Wolności – posąg na Liberty Island należącej administracyjnie do miasta Jersey City w stanie New Jersey u ujścia rzeki Hudson do Oceanu Atlantyckiego w regionie metropolitalnym Nowego Jorku. Symbol wolności, Nowego Jorku i Stanów Zjednoczonych.
Ten monumentalny, neoklasycystyczny obiekt, został wzniesiony w latach 1884–1886 według projektu Frédérica Auguste'a Bartholdiego, Gustawa Eiffla (konstrukcja) i Richarda Morrisa Hunta (postument).
Jest to dar narodu francuskiego upamiętniający przymierze obu narodów w czasie wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych. W 1924 uznany za narodowy pomnik USA, wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO w 1984. Figuruje również w rejestrze National Register of Historic Places.Pomnik, utrzymany w stylu neoklasycyzmu realistycznego, jest dziełem francuskiego rzeźbiarza Frédérica Auguste'a Bartholdiego. Przedstawia postać kobiecą trzymającą w prawej dłoni pochodnię, a w lewej tablicę, na której umieszczona jest data uzyskania niepodległości przez Stany Zjednoczone. Wyryte jest dokładnie: JULY IV MDCCLXXVI (4 lipca 1776). Na koncepcję Statuy Wolności miał wpływ obraz Eugène Delacroix – Wolność wiodąca lud na barykady, a jej twarzy Bartholdi nadał rysy własnej matki, lecz ciało "odebrał" swojej kochance.
Pomnik był darem rządu francuskiego dla USA w stulecie uchwalenia Deklaracji niepodległości. Został wzniesiony we Francji i przekazany w 1884 roku ambasadorowi amerykańskiemu w Paryżu. Potem rozebrano go na części i wysłano statkiem do Nowego Jorku. Odsłonięcie miało miejsce 28 października 1886 i dokonał tego prezydent Grover Cleveland. Jest narodowym pomnikiem USA, zarządzanym przez National Park Service.
Statua Wolności znajduje się na Liberty Island (Liberty Island), u ujścia rzeki Hudson. Podstawa pomnika stoi na XIX-wiecznym forcie Wood, o narysie gwiaździstym. Jest własnością federalną administrowaną przez National Park Service i znajduje się na terenie objętym jurysdykcją stanu Nowy Jork.

Wawel

Wawel – wzgórze na Pomoście Krakowskim, w Krakowie, w Dzielnicy I Stare Miasto, na lewym brzegu Wisły; historyczna dzielnica Krakowa.
Wawel ma charakter zrębu tektonicznego, który powstał w miocenie i zbudowany jest z liczących 161–155 mln lat górnojurajskich wapieni wieku oksfordzkiego.W 1905 cesarz Franciszek Józef I wyraził zgodę na opuszczenie przez wojska austriackie Wawelu. Rozpoczęto prace konserwatorskie, którymi kierował Zygmunt Hendel, a następnie Adolf Szyszko-Bohusz, który odnalazł rotundę Najświętszej Marii Panny i inne relikty wczesnych budowli. Renowacja wzgórza finansowana była m.in. ze składek społecznych. Ofiarodawców upamiętniano wmurowując cegiełki z ich nazwiskami w mur przy północnym wjeździe na zamek, przy którym wzniesiono także Bramę Herbową i ustawiono konny pomnik Tadeusza Kościuszki.
W latach 1904-1907 Stanisław Wyspiański i Władysław Ekielski opracowali plan zabudowy wzgórza, noszący nazwę Akropolis. Ta nigdy niezrealizowana idea zakładała umieszczenie na Wawelu m.in. polskiego sejmu i senatu, Muzeum Narodowego, Akademii Umiejętności i Kurii Biskupiej. Całość miała wzorować się na starożytnej architekturze – autorzy założyli wybudowanie np. teatru greckiego czy posągu Nike.
W tym okresie katedra wzbogaciła się o dwa nowe nagrobki: królowej Jadwigi (z 1902 r.) i symboliczny Władysława Warneńczyka (z 1906 r.), oba autorstwa Antoniego Madeyskiego. Kaplica królowej Zofii została ozdobiona w latach 1902-1904 przez Włodzimierza Tetmajera dekoracją malarską, przedstawiającą polskich świętych i bohaterów narodowych. Natomiast w skarbcu katedralnym malowidła w latach 1900-1902 wykonał Józef Mehoffer. On też jest autorem witraży w oknach transeptu katedry (ukazują one Chrystusa Bolesnego, Maryję i geniusze cierpienia), malowideł i witrażu w kaplicy Szafrańców oraz witraży w kaplicy Świętokrzyskiej. Swoje projekty witraży do katedry, nigdy niezrealizowane, stworzył także Stanisław Wyspiański.

Krzywa Wieża w Pizie

Krzywa Wieża w Pizie (wł. Torre pendente di Pisa) – jedna z najbardziej znanych budowli świata, odwiedzana rocznie przez ok. 10 milionów turystów; symbol miasta Pizy. W istocie jest dzwonnicą (kampanilą) katedralną i należy do kompleksu zabudowań w stylu romańskim na Campo dei Miràcoli.Wkrótce po rozpoczęciu budowy w 1174 wieża zaczęła odchylać się od pionu, co próbowano korygować w czasie budowy (np. wydłużając kolumny po jednej stronie wieży). Budowa wieży miała miejsce w 3 etapach. Cała budowa trwała 177 lat. Mimo niebezpieczeństwa, jeszcze w 1350 dodano ostatnie piętro, w którym umieszczono dzwony. W XIX wieku zaczęto podejmować pierwsze próby powstrzymania przechylania się wieży, co przyniosło jednak przeciwny skutek.
Wieża jest zbudowana z białego marmuru, liczy osiem kondygnacji. Jej masę ocenia się na 14 tysięcy ton. Została zaprojektowana przez Guglielmo i Bonanno Pisano.
W 1990 wieżę zamknięto dla zwiedzających i powołano specjalny komitet, który miał wybrać najlepszy sposób zabezpieczenia przed dalszym odchylaniem się wieży. Od 2001 wieża jest ponownie otwarta dla turystów.
Obecnie wieża ma wysokość 54,98 m, odchyliła się zaś od pionu o około 5 m (średnio o 1 mm rocznie). Od 1911 pomiary te są co roku aktualizowane.
Dzięki odchyleniu wieży od pionu, Galileusz mógł wykorzystać ją w roku 1600 do zademonstrowania niezależności czasu spadania ciał od ich masy.

Sydney Opera House

Sydney Opera House – budynek w stylu nowoczesnego ekspresjonizmu, położony na przylądku Bennelong Point w Sydney.
Opera budowana była w latach 1957-1973, wykonana została ze stali, betonu i szkła. Otwarcie nastąpiło 20 października 1973 – na uroczystości z tej okazji pojawiła się królowa Elżbieta II. Głównymi architektami byli Jørn Utzon i Ove Arup, których projekt został wybrany spośród 222 innych, zgłoszonych przez przedstawicieli 32 państw świata.
Jørn Utzon został uhonorowany w roku 2003 Nagrodą Pritzkera. Budynek opery został wpisany 28 czerwca 2007 roku na listę światowego dziedzictwa UNESCO.Pod koniec lat czterdziestych XX wieku zapadła decyzja o budowie reprezentacyjnego gmachu opery. Na miejsce inwestycji wybrano półwysep Bennelong Point, na którym istniała nieczynna zajezdnia tramwajowa. W celu sfinansowaniu budowy zorganizowano loterię.
Konkurs architektoniczny na projekt Opery wygrał w roku 1957 duński architekt Jørn Utzon. Jury wybrało projekt spośród 233 nadesłanych, mimo że autor nie spełnił warunków konkursu – dostarczył tylko ogólny szkic. Budowę rozpoczęto w roku 1959. Występowały liczne trudności spowodowane nietypową formą łupin sklepienia. Wskutek tego koszty budowy przekroczyły wielokrotnie pierwotny kosztorys, a oddanie budynku do użytku w dniu święta narodowego 26 stycznia przesunięto z roku 1965 na 1973. Wynikające z tego spory spowodowały, że autor projektu opuścił w roku 1966 Australię. Grupa młodych architektów australijskich doprowadziła projekt do końca. Niestety cięcia oszczędnościowe obniżyły standard wykończenia i pogorszyły akustykę.

Bazylika św. Piotra w Watykanie

Bazylika św. Piotra na Watykanie (wł. Basilica Papale di San Pietro in Vaticano) – zbudowana w latach 1506-1626 rzymskokatolicka bazylika na placu św. Piotra na Watykanie. Jedna z czterech bazylik większych Rzymu oraz jedna z wielu bazylik papieskich (dawniej patriarchalnych).
To drugi co do wielkości kościół na świecie (powierzchnia: 23 000 m²; większą świątynią jest tylko Bazylika Matki Boskiej Królowej Pokoju w Jamusukro powierzchnia: 30 000 m²) i jedno z najważniejszych świętych miejsc katolicyzmu.
Wedle tradycji bazylika stoi na miejscu ukrzyżowania i pochówku św. Piotra, uznawanego przez katolików za pierwszego papieża – jego grób leży pod głównym ołtarzem. W bazylice i w jej podziemiach znajdują się także groby innych papieży. W kaplicy Św. Sebastiana znajduje się grób błogosławionego Jana Pawła II.

Koloseum

Koloseum, oficjalnie w starożytności Amfiteatr Flawiuszów–amfiteatr w Rzymie, wzniesiony w latach 70-72 do 80 n.e. przez cesarzy z dynastii Flawiuszów.Jest to duża, eliptyczna budowla o długości 188 m i szerokości 156 m, obwodzie 524 m, wysokości 48,5 m, z pojemną widownią, która mogła pomieścić pomiędzy 45 a 50 tysiącami widzów (według iluminacji późnorzymskiej „Chronografii z 354 roku n.e.”, która powstała na zlecenie bogatego rzymskiego chrześcijanina Walentiusza, pojemność Koloseum wynosiła około 87.000 osób); z galeriami komunikacyjnymi oraz areną z systemem podziemnych korytarzy. W czterokondygnacyjnym podziale zewnętrznym zastosowano spiętrzenie porządków (najniższa kondygnacja w porządku toskańskim, druga w jońskim, trzecia w korynckim). Trzy niższe kondygnacje związane są z konstrukcyjnym układem arkad, czwarta, najwyższa została zaopatrzona tylko w małe okna. Od strony wewnętrznej budowla jest pięciokondygnacyjna. Cztery kondygnacje zbudowano jako układ pomieszczeń wydzielonych pomiędzy filarami, ścianami, ze sklepieniami kolebkowymi i krzyżowymi. Umieszczono tam bufety, szatnie, natryski, pomieszczenia dla gladiatorów, klatki dla zwierząt, korytarze. Wokół areny wzniesione było podium. Do Koloseum prowadziło 80 ponumerowanych wejść (zachowały się oznaczenia wejść od nr XXIII do LIV), które zapewniały szybkie (przez ok. 6 minut) opuszczenie widowni przez widzów (jednak taką możliwość mieli tylko widzowie z dolnych i środkowych rzędów). Istniała też możliwość przykrycia całej widowni specjalną osłoną (velarium) w deszczowe lub bardzo słoneczne dni.Odbywały się w nim m.in. walki gladiatorów, naumachie, polowania na dzikie zwierzęta. Tradycja mówi iż w Koloseum mordowano chrześcijan, co upamiętniono krzyżem wewnątrz budowli. Od połowy XVIII wieku Koloseum jest otoczone opieką jako miejsce męczeństwa pierwszych chrześcijan, wcześniej pozyskiwano z niego bloki kamienne jako materiał budowlany. Nazwa Koloseum została nadana we wczesnym średniowieczu od znajdującego się w pobliżu budowli ogromnego posągu Nerona przedstawionego jako Helios.

środa, 19 lutego 2014

Sobór Kazańskiej Ikony Matki Bożej

Sobór Kazański, znany także jako Sobór Kazańskiej Ikony Matki Bożej oraz Kazański Sobór Katedralny  - prawosławny sobór położony przy Newskim Prospekcie w Petersburgu, poświęcony Kazańskiej Ikonie Matki Bożej. Został wybudowany w latach 1801 - 1811 pod kierownictwem Aleksandra Siergiejewicza Stroganowa, który zatrudnił głównego architekta - Andrieja Worochina (twórca projektu).
Monumentalna budowla utrzymana jest w stylu neoklasycystycznym. Uwagę przyciąga kolumnada złożona z 96 kolumn korynckich o wysokości 13 m. Po obu stronach portyku znajdują się posągi generałów - Michaiła Kutuzowa oraz Michaiła Barclay de Tolly. Autorem projektu obydwu figur jest architekt Wasilij Stawow, a wykonawcą - rzeźbiarz Borys Orłowski.

La Mezquita


Wielki Meczet w Kordobie, zwany po hiszpańsku La Mezquita, pochodzący z VIII w., lecz wielokrotnie przebudowywany, służy obecnie za katedrę rzymskokatolicką diecezji Córdoba w Hiszpanii. Z kolei Wielki Meczet stanął na miejscu kościoła wzniesionego przez Wizygotów panujących tu przed najazdem arabskim na Półwysep Iberyjski. La Mezquita jest jednym z najbardziej znanych meczetów na świecie, głównie dzięki słynnej sali z lasem kolumn. Po rekonkwiście Hiszpanie postawili na środku meczetu katedrę gotycką. Jest największym byłym meczetem w Europie, jego powierzchnia to ok. 23000 m².

Angkor Thom

Angkor Thom - ostatnia stolica imperium khmerskiego. Zbudował ją w końcu XII w. król Dżajawarman VII. Zajmowała teren 9 km² i w jej obrębie znajduje się wiele zabytków sztuki khmerskiej. Miasto zostało zbudowane na planie idealnego kwadratu, a w jego centrum znajduje się świątynia Bajon.Miasto Angkor Thom założył król Dżajawarman VII i od razu stało się miejscem wielkich projektów budowlanych. Jedna z alegorycznych inskrypcji odnalezionych w ruinach miasta przedstawia króla-założyciela jako woźnicę, zaś miasto jako most po którym przejeżdża.Wcześniej, stolicą Angkoru była Jaszodharapura, ze świątynią Phnom Bakheng w centrum, położona nieco na południe od Angkor Thom. Rozwijające się miasto wchłonęło jej pozostałości. Wiele znakomitych zbudowanych wcześniej świątyń, takich jak Baphuon czy Phimeanakas weszło w skład kompleksu pałacu królewskiego nowego miasta. Khmerzy prawdopodobnie uważali Angkor Thom za kontynuację poprzedniej stolicy. Jeszcze w XIV w. powstawały inskrypcje prezentujące nową stolicę pod starą nazwą. Obecna nazwa pojawiła się dopiero w XVI w.Ostatnią do dziś zachowaną świątynią zbudowaną w Angkor Thom była Prasat Top (East) zwana też Mangalartha. Oficjalnie ufundowana przez Dżajawarmana VII, została konsekrowana dopiero w 1295 r. Po tej dacie powstało jeszcze wiele budowli, stawianych jednak z nietrwałych materiałów przez co nie dotrwały do dziś.Po przeniesieniu stolicy do Phnom Penh w 1432 r. miasto straciło swój charakter i stopniowo pustoszało w obrębie murów. W roku 1609, gdy przybyli tam pierwsi Europejczycy, zamieszkiwało w nim jedynie kilku samotnie żyjących mnichów buddyjskich.

Petra

Petra- to obecnie ruiny miasta Nabatejczyków, znajdujące się w południowo-zachodniej Jordanii. Położona jest w skalnej dolinie, do której prowadzi jedna wąska droga wśród skał – wąwóz As-Sik. Petra słynie z licznych budowli wykutych w skałach. W czasach antycznych, w okresie od III w. p.n.e. do I w. n.e., miasto przeżywało czasy swojej świetności, będąc stolicą królestwa Nabatejczyków. Sami Nabatejczycy zwali Petrę Rqm (Rakmu), co oznacza "wielobarwna".Petra leży w południowo-zachodniej części obecnej Jordanii. Położona jest na terenie wyżynnym, półpustynnym, wśród skał ciągnących się na odległość ok. 1,6 km ze wschodu na zachód i z północy na południe, będących zachodnią częścią masywu Dżabal asz-Szara. Dolinę Petry przecina koryto rzeki okresowej – Wadi Musa, której dopływy okalają płaskowyże, na których rozrosło się antyczne miasto Nabatejczyków. Okoliczne całoroczne strumienie wody zapewniały przeżycie tylko niewielkiemu osiedlu. Znaczny przyrost mieszkańców w czasie największego rozkwitu Petry, spowodował, że Nabatejczycy musieli rozbudować system wodociągów i cystern skalnych, by magazynować wodę dla wciąż rosnącej populacji.

Taj Mahal

Taj Mahal – indyjskie mauzoleum wzniesione przez Szahdżahana z dynastii Wielkich Mogołów, na pamiątkę przedwcześnie zmarłej, ukochanej żony Mumtaz Mahal. Obiekt bywa nazywany świątynią miłości. Taj Mahal został wzniesiony w Agrze, mieście nad rzeką Jamuna, w indyjskim stanie Uttar Pradesh. Agra leży w odległości ok. 200 kilometrów od Delhi – dawnej stolicy Indii. Jest to jeden z głównych punktów wielu wycieczek zagranicznych.
Kompleks budowlany Taj Mahal składa się z głównej świątyni z wielką kopułą, w kształcie cebuli, charakterystyczną dla sztuki islamu i olbrzymią bramą, symbolizującą wrota do Raju. Jest ona osadzona na plincie, w której rogach stoją cztery minarety – wieże, z których imam nawołuje wiernych do modlitwy. Uzupełnieniem kompleksu są standardowe elementy tego typu budowli: kanały wodne oraz podzielony na cztery części ogród krajobrazowy. Konstrukcja ogrodu perskiego przed mauzoleum imituje muzułmańskie wyobrażenie raju, które cechuje duże podobieństwo do jego chrześcijańskiego odpowiednika.

Machu Picchu

Machu Picchu – stary szczyt– najlepiej zachowane miasto Inków, w odległości 112 km od Cuzco. Położone jest na wysokości 2090-2400 m n.p.m., na przełęczy pomiędzy Wayna Picchu i Machu Picchu w Andach Peruwiańskich. Poniżej płynie rzeka Urubamba.
Miasto zbudowano według kompleksowo opracowanych planów w II połowie XV wieku podczas panowania jednego z najwybitniejszych władców Pachacuti Inca Yupanqui (1438–1471). Pełniło wówczas funkcję głównego centrum ceremonialnego, ale także gospodarczego i obronnego. Zamieszkiwali je kapłani, przedstawiciele inkaskiej arystokracji, żołnierze oraz opiekunowie tutejszych świątyń. Miasto składało się z dwóch części. W Górnej, zwanej hanman, znajdowały się: Świątynia Słońca, Grobowiec Królewski, Pałac Królewski oraz Intihuatana, największa inkaska świętość. W Dolnej mieściły się domy mieszkalne kryte strzechą oraz warsztaty produkcyjne. Na stromych zboczach otaczających miasto znajdowały się terasy uprawne o szerokości 2-4 m., z pionowymi ścianami między nimi wzniesionymi z kamieni.
Z nieznanych powodów miasto opuszczono ok. 1537 r. Współczesna nazwa miasta jest połączeniem machu (stary) w języku keczua i zapożyczonego z hiszpańskiego słowa pico (szczyt). Oryginalnie miasto nazywało się Patallaqta, od keczuańskich słów pata (stopień, schodek) i llaqta (miasto).

Wieża Eiffla

Wieża Eiffla – najbardziej znany obiekt architektoniczny Paryża, rozpoznawany również jako symbol Francji. Jest najwyższą budowlą w Paryżu i piątą co do wysokości we Francji. W momencie powstania była najwyższą wieżą na świecie.
„Żelazna dama” stoi w zachodniej części miasta, nad Sekwaną, na północno-zachodnim krańcu Pola Marsowego.
Wieżę zbudowano specjalnie na paryską Wystawę Światową w 1889 roku. Miała upamiętnić setną rocznicę rewolucji francuskiej oraz zademonstrować poziom wiedzy inżynierskiej i możliwości techniczne epoki, być symbolem ówczesnej potęgi gospodarczej i naukowo-technicznej Francji. Projekt podkreślał architektoniczne walory żelaza, wbrew dominującemu w XIX wieku akademizmowi, który uważał żelazo za prosty materiał budowlany. Projekt wykorzystywał doświadczenia epoki i jej konstruktora, Gustave'a Eiffela, w budowie kolejowych mostów żelaznych. Po 20 latach budowla miała być rozebrana, jednak Eiffel nie chciał do tego dopuścić i założył na wieży laboratorium aerodynamiczne i meteorologiczne. Jednak dopiero udane eksperymenty z umieszczonym na szczycie telegrafem „bez drutu” ocaliły wieżę i odstąpiono od jej demontażu. W przededniu I wojny światowej stała się obiektem militarnym: zapewniała Paryżowi łączność z posterunkami wojskowymi na granicy z Niemcami (do tej pory do komunikacji używano gołębi pocztowych). Zachowana budowla z czasem stała się największą atrakcją turystyczną Paryża, którą zwiedziło już ponad 200 milionów ludzi.

Wodospad Niagara

Niagara – wodospad na rzece Niagara, na granicy Kanady, prowincja Ontario i USA, stan Nowy Jork.
Rzeka Niagara o dł. 55 km, wypływająca z jeziora Erie i płynąca do jeziora Ontario, musi pokonać prawie 100-metrową różnicę poziomów. U ujścia rzeka rozwidla się i spada dwiema około 50-metrowymi kaskadami.
Jedna część "amerykańska" leży na terytorium USA w stanie Nowy Jork. Jej kaskady to: American Falls (Wodospad Amerykanin) i Bridal Veil Falls (Wodospad Ślubny Welon); 21-30 m wysokości z powodu gigantycznych głazów u jego podstawy oraz 320 m szerokości. Rozdzielone są małą wyspą Luna Island (Księżycowa Wyspa). Druga część "kanadyjska" w prowincji Ontario, to Horseshoe Falls (Wodospad Podkowa); 53 m wysokości i 790 m szerokości. Oddzielona jest od dwóch mniejszych, amerykańskich kaskad wyspą Goat Island (Kozią Wyspą) połączoną z lądem dwoma mostami. Odległość między amerykańskim, a kanadyjskim wodospadem wynosi 1039 m. Otwarta granica między USA i Kanadą ustalona w 1819 biegnie środkiem tej drugiej, szerszej części rzeki Niagara i kaskady Podkowa. Wodospad Niagara otoczony jest przez zabudowę dwóch miast o tej samej nazwie: kanadyjskiego Niagara Falls, Ontario (82.997 mieszkańców, 2011) i amerykańskiego Niagara Falls, Nowy Jork (50.193 mieszkańców, 2010).
Blisko połowa wody z wodospadu jest odprowadzana i zasila dwie elektrownie, zarówno po stronie kanadyjskiej, jak i amerykańskiej. W zależności od tego, jaka ilość jest odprowadzana, poziom wody na rzece zmienia się o kilka metrów w ciągu dnia.

Piramida Cheopsa

Piramida Cheopsa, Wielka Piramida, piramida Chufu – piramida znajdująca się w Egipcie na płaskowyżu w Gizie. Zgodnie z przyjętą w egiptologii teorią, piramida została zbudowana ok. 2560 p.n.e., prawdopodobnie według projektu Hemona, z przeznaczeniem na grobowiec faraona Cheopsa (egip. Chu-fu). Czas budowy wynosił ok. 20 lat. Wielka Piramida jest częścią nekropolii memfickiej. W starożytności uznana została za jeden z siedmiu cudów świata i jako jedyny z nich dotrwała epoki nowożytnej.
Piramida Cheopsa wraz z piramidą Chefrena i piramidą Mykerinosa to najokazalszy i najbardziej znany na świecie zespół piramid. W ich pobliżu zlokalizowany jest słynny Wielki Sfinks.
Wielka Piramida postawiona została na sztucznie wyrównanym terenie (zmierzone różnice poziomu wynoszą do 2,0 cm). Boki kwadratowej podstawy piramidy ustawione są względem stron świata z dokładnością 4 minut kątowych[1]. Kamienne bloki z wapienia, pochodzącego ze starożytnego kamieniołomu Tura, ważące ok. 2,5 tony (największe nawet ok. 15 ton), zostały ustawione z wielką precyzją. Cała budowla składa się z ok. 2,3 miliona kamiennych bloków, co sprawia, że Wielka Piramida jest najcięższą znaną budowlą – ma masę ponad 6 milionów ton. Do budowy komór użyto także granitowych bloków ważących od 25 do 80 ton, pochodzących z Asuanu. Piramida była pierwotnie pokryta w całości kamienną, wapienną warstwą tworzącą gładką okrywę zewnętrzną – z okrywy tej pozostały jedynie nieliczne fragmenty, obecnie znajdujące się u podnóża piramidy. Pierwotna wysokość budowli wynosiła 146,59 m, współcześnie w wyniku erozji i utraty piramidionu liczy 138,75 m.