środa, 5 marca 2014

Tatry

To zadziwiające jak wielkie oddziaływanie na Polaków i polską kulturę mają Tatry. Zajmujące niecały procent powierzchni całego kraju pasmo górskie zdołało przyciągnąć największe osobowości przedwojennej Polski. Witkacy i Skłodowska, Sienkiewicz, Żeromski, Karłowicz, Modrzejewska. Do dziś czuć ich ducha spacerując pomiędzy willami, które kiedyś zamieszkiwali. Zakopane, leżąca u podnóży Giewontu wieś, stała się niemal stolicą kraju w okresie, gdy ruchy wyzwoleńcze nabrały na sile. To tutaj zachowało się nasze poczucie tożsamości narodowej, w momencie, gdy w głębi rozdartego kraju zdawało się już gasnąć. I kto wie w jakim języku mówilibyśmy dzisiaj, gdyby nie matczyne objęcie naszych kochanych Tatr?
Dolina Pięciu Stawów
Dolina Pięciu Stawów
  Legenda głosi, że Giewont, najmłodszy z dzieci Smoka i Magury, zapragnął zostać rycerzem, by móc bronić Osobity, siostry swej, przed zalotnikami. Jednak zły Mróz wraz Zimą podstępem go podeszli. Urokliwa Zima zalecała się do Giewontu, a gdy ten stracił czujność, Mróz zamroził mu ziemię pod nogami i przewrócił na plecy. Giewont usnął, litościwa Zima spojrzała jednak na niego i postanowiła okryć go chustą ze śnieżnych płatków. I tak dzielny i silny Giewont śpi po dziś dzień, czekając na przebudzenie, by po raz kolejny stanąć w obronie swych braci i sióstr.
Legenda kryje w sobie oczywiście ziarno prawdy. To Giewont właśnie dodawał siły naszym góralom, którzy jako jedni z najodważniejszych, stawiali czoła nazistowskim najeźdźcom podczas II Wojny Światowej. Bo jak inaczej tłumaczyć zachowanie Józefa Uznańskiego, słynnego zakopiańczyka, który podczas niemieckiej obławy wyskoczył z kolejki na Kasprowy Wierch? Czy nie było wówczas w nim ducha Giewontu, syna Smoka? A być może Giewont objawił się w jeszcze innej postaci? Zmaterializował się jako Sabała, największy bajarz nie tylko Tatr ale i całej Polski. Muzyka i Tatry. Piękne zestawienie.

wtorek, 4 marca 2014

Pałac Potala

Pałac Potala – zimowa rezydencja nominalnych władców Tybetu do 1959 roku, kiedy Dalajlama XIV został zmuszony do ucieczki w wyniku nieudanego powstania. Obecna siedziba duchowego i politycznego przywódcy Tybetańczyków znajduje się w indyjskiej miejscowości Dharamsala (stan Himachal Pradesh).
Położony w Lhasie obiekt jest najwyżej usytuowanym (3700 m n.p.m.) pałacem na świecie, a do czasu utworzenia na jego terenie muzeum był również największym budynkiem mieszkalnym. Wznosi się ponad 90 metrów nad miastem, zajmując południowe zbocza Marpo Ri (Czerwonej skały) na długości ok. 1,5 km i obszarze 41 hektarów. Składającą się z 13 kondygnacji budowlę wzniesiono z gliny, kamieni i drewna bez użycia gwoździ. Pałac podzielony jest na zewnętrzny Potrang Karpo (Biały Pałac) o świeckim charakterze, zawierający również prywatne pomieszczenia dalajlamy, oraz wewnętrzny Potrang Marpo (Czerwony Pałac), religijne centrum Tybetu, mieszczące groby 8 z 14 dalajlamów. Całość mieści ponad 1000 komnat, 10 000 kapliczek i 200 000 różnego rodzaju rzeźb. Od 1994 roku znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO, wraz z pobliską gompą Dżokhang i Norbulingka. Nazwa Potala pochodzi prawdopodobnie od świętej góry buddyzmu tybetańskiego, Putuo w południowych Chinach, mitycznej siedziby Bodhisattwy Czenrezig.

poniedziałek, 3 marca 2014

Sfinks

Sfinks (lub czasem Fiks, gr. Σφίγξ Sphinx lub Φίξ Phíks, łac. Sphinx lub Phix) – mityczne stworzenie, przedstawiane zazwyczaj jako lew z ludzką głową. Wizerunek ten wywodzi się z czasów egipskiego Starego Państwa - tworzonym wówczas rzeźbom starożytni Grecy nadali nazwę, określającą żeńskiego potwora, "dusicielkę", wywodzącą się z greckiej mitologii. Podobne stworzenia pojawiają się także w kulturze południowo-wschodniej Azji. W europejskiej sztuce, sfinks stał się popularnym motywem zdobniczym w renesansie. Później wizerunek tego stworzenia, często bardzo zbliżony do oryginalnej, egipskiej wersji, pojawił się w wielu innych kulturach.

niedziela, 2 marca 2014

Preikestolen

Preikestolen lub Prekestolen, w lokalnej tradycji Hyvlatonnå (dosł. ambona) - klif w Norwegii o wysokości 604 m, położony nad Lysefjordem, Ryfylke. Płaska powierzchnia wierzchołka o wymiarach 25 na 25 metrów, jest jedną z największych atrakcji turystycznych tego kraju. Powstała najprawdopodobniej ok 10 tysięcy lat temu w wyniku pęknięcia skał pod wpływem mrozu. Po drugiej stronie Lysefjordu znajduje się wierzchołek Kjerag, który jest również bardzo chętnie odwiedzany przez turystów.
Bezpośrednio na szczyt wiedzie pagórkowata droga o różnicy poziomu 350 m, i długości 3,8 km. Piesza wycieczka zajmuje ok. 3-4 godziny w obie strony. U podnóża szczytu znajduje się parking i budynki w tym Norweskiego Towarzystwa Turystyki Górskiej (Norwegian Mountain Touring Association). Najszybciej dostać się tu promem i samochodem z pobliskiego miasta Stavanger (ok. 1 godzina drogi).

Uluru

Uluru (Ayers Rock) to naj­więk­szy tu­ry­stycz­ny ma­gnes Au­stra­lii. Le­żą­ca w Czer­wo­nym Środ­ku, mie­rzą­ca 3,6 km dłu­go­ści i wzno­szą­ca się na wy­so­kość 348 m n.p.m. skała wy­ra­sta nie­spo­dzie­wa­nie z piasz­czy­ste­go, po­ro­słe­go skru­bem pod­ło­ża. Oce­nia się, że dwie trze­cie tego mo­no­li­tu znaj­du­ją się pod po­wierzch­nią pia­sku. Pod­czas za­cho­du słoń­ca ze spe­cjal­nie wy­zna­czo­ne­go do tego celu par­kin­gu można ob­ser­wo­wać wspa­nia­ły spek­takl zmie­nia­ją­cych się barw, różne od­cie­nie czer­wie­ni prze­cho­dzą w końcu w sto­no­wa­ną sza­rość.

Ang­kor Wat

Ang­kor Wat
W kam­bo­dżań­skiej dżun­gli na ob­sza­rze ponad 100 km2  wzno­szą się dzie­siąt­ki mi­ster­nie zdo­bio­nych bud­dyj­skich, hin­du­skich świą­tyń i pa­ła­ców. Tutaj po­mię­dzy VIII a XII wie­kiem, znaj­do­wa­ła się sto­li­ca kró­le­stwa Khme­rów. Ty­siąc lat temu było to jedno z naj­wspa­nial­szych miast świa­ta. Miesz­ka­ło w Ang­kor mi­lion miesz­kań­ców. Za pa­no­wa­nia króla Dża­ja­war­ma­na VII (1181-1218), żar­li­we­go bud­dy­sty, sto­li­cę wspa­nia­le roz­bu­do­wa­no.

Sto­ne­hen­ge


Sto­ne­hen­ge to jedna z naj­słyn­niej­szych eu­ro­pej­skich bu­dow­li me­ga­li­tycz­nych, po­cho­dzą­ca z epoki neo­li­tu oraz brązu. Me­ga­lit po­ło­żo­ny jest w od­le­gło­ści 13 km od mia­sta Sa­lis­bu­ry w hrab­stwie Wilt­shi­re w po­łu­dnio­wej An­glii. Naj­praw­do­po­dob­niej zwią­za­ny był z kul­tem księ­ży­ca i słoń­ca. Skła­da się z wałów ziem­nych ota­cza­ją­cych duży ze­spół sto­ją­cych ka­mie­ni. Obiekt od 1986 jest wpi­sa­ny na listę świa­to­we­go dzie­dzic­twa UNE­SCO.

Wo­do­spa­dy Wik­to­rii

Wo­do­spa­dy Wik­to­rii
Ten spek­ta­ku­lar­ny cud na­tu­ry, zwany rów­nież Mo­si­ca­tun­ga (czyli Dym, który brzmi), leży na gra­ni­cy Zim­ba­bwe i Za­mbii, na rzece Za­mbe­zi. Ma 120 me­trów wy­so­ko­ści i 1800 sze­ro­ko­ści, a co se­kun­dę prze­pły­wa przez niego około 9 mi­lio­nów li­trów wody! W za­sa­dzie skła­da się on z trzech mniej­szych wo­do­spa­dów: Głów­ne­go, Wschod­nie­go i Tę­czo­we­go. Po­łu­dnio­wa część Wo­do­spa­du znaj­du­je się w parku na­ro­do­wym Wo­do­spa­dy Wik­to­rii w Zim­ba­bwe. Jest wpi­sa­ny na listę świa­to­we­go dzie­dzic­twa UNE­SCO. Zo­stał od­kry­ty w 1855 roku przez szkoc­kie­go mi­sjo­na­rza i ba­da­cza Da­vi­da Li­ving­sto­ne'a.

Ka­nion An­ty­lo­py

Ka­nion An­ty­lo­py
Szcze­li­no­wy Ka­nion An­ty­lo­py, le­żą­cy w ame­ry­kań­skim sta­nie Ari­zo­na, na te­re­nie re­zer­wa­tu In­dian Na­wa­ho na­le­ży do naj­pięk­niej­szych miejsc na ziemi. Roz­gry­wa­ją­ce się w jego wą­skich ko­ry­ta­rzach i gro­tach spek­ta­kle świa­tła i cie­nia po­tra­fią za­uro­czyć nawet naj­bar­dziej wy­ma­ga­ją­cych. Jest to nie tylko wy­jąt­ko­wa atrak­cja tu­ry­stycz­na, ale też raj dla fo­to­gra­fi­ków.

Je­zio­ra Pli­twic­kie,

Je­zio­ra Pli­twic­kie,
Tam gdzie za­gi­na się cha­rak­te­ry­stycz­ny "rogal" Chor­wa­cji (mó­wi­my tu rzecz jasna o kształ­cie na mapie) leży jedno z tych miejsc, któ­re­go nie wolno omi­nąć - Park Na­ro­do­wy Je­zior Pli­twic­kich. Odkąd wy­bu­do­wa­no wy­god­ną au­to­stra­dę, za­glą­da tu nieco mniej tu­ry­stów, co wcale nie od­bie­ra uroku temu cza­ro­dziej­skie­mu za­kąt­ko­wi. Park Na­ro­do­wy obej­mu­je kom­pleks szes­na­stu je­zior kra­so­wych po­łą­czo­nych ponad 90 wo­do­spa­da­mi. Dzię­ki dużej za­war­to­ści roz­pusz­czo­ne­go w wo­dzie wę­gla­nu wap­nia je­zior­ka po­sia­da­ją nie­ziem­sko tur­ku­so­wy kolor, a ma­low­ni­czo­ści do­da­ją po­ro­śnię­te mie­sza­ny­mi la­sa­mi stro­me brze­gi.

Amazonia

Amazonia stanowi ponad połowę wszystkich lasów deszczowych oraz największy i najbogatszy gatunkowo obszar na planecie. Region jest zamieszkany przez około 2,5 miliona amazońskich gatunków owadów, dziesiątki tysięcy gatunków roślin i około 2000 gatunków ptaków i ssaków. Do dzisiaj sklasyfikowano tam naukowo co najmniej 40 000 gatunków roślin, 3000 gatunków ryb, 1294 gatunków ptaków, 427 gatunków ssaków, 428 gatunków płazów i 378 gatunków gadów. Mieszka tu około 20% wszystkich ptaków Ziemi. Do dzisiaj skatalogowano około 438 000 gatunków roślin o znaczeniu ekonomicznym lub kulturowym, ale nadal pozostało dużo takich, które nie zostały jeszcze opisane, ani nawet odkryte.

Mount Everest

Mount Everest, Czomolungma, Qomolangma lub Sagarmatha (nepal.: सगरमाथा) – najwyższy szczyt Ziemi (8850 m n.p.m.), ośmiotysięcznik położony w Himalajach Wysokich (Centralnych), na granicy Nepalu i Chińskiej Republiki Ludowej (Tybetu).
Jest zbudowany z granitów, gnejsów oraz z wapieni i łupków. Tworzy potężny masyw podcięty z trzech stron lodowcami (najdłuższe Khumbu i Rongbuk – ok. 17 km).
Przez miejscową ludność uważany za siedzibę bogów. Odkryty i po raz pierwszy zmierzony przez geodetów brytyjskich w połowie XIX wieku, po raz pierwszy zdobyty 29 maja 1953 roku. Mount Everest do roku 1865 nosił nazwę Szczyt XV, nadaną przez Indyjską Służbę Topograficzną. W roku 1865 na cześć walijskiego geodety i kartografa sir George'a Everesta, który zainicjował prace nad mapą Indii, nadano szczytowi nazwę Mount Everest.
Po tybetańsku nosi nazwę Czomolungma, czyli Bogini Matka Śniegu lub Bogini Matka Ziemia, po nepalsku Sagarmatha, czyli Czoło Nieba, zaś w języku chińskim 珠穆朗玛峰 Zhūmùlǎngmǎ Fēng.
Często jest nazywany również Dachem Świata.

Mount Rushmore

Mount Rushmore (Góra Rushmore) – góra leżąca w Black Hills w hrabstwie Pennington na zachodzie stanu Dakota Południowa, w której w latach 1927–1941 wykuto pomnik o nazwie Mount Rushmore National Memorial.
Pomnik składa się z czterech głów prezydentów USA, szczególnie znaczących dla historii tego kraju. Każde popiersie ma wysokość ok. 18 m. Przedstawieni tam prezydenci to (od lewej): George Washington (początek budowy 1930), Thomas Jefferson (1936), Theodore Roosevelt (1939) oraz Abraham Lincoln (1937).
Pomnik wykuwany był przez 14 lat (1927–1941), w głównej mierze przez rzeźbiarza Gutzona Borgluma (1867–1941), w granitowej skale Mount Rushmore, za pomocą ładunków wybuchowych, młotów i ciężkiego sprzętu. Do pomocy miał przydzielonych blisko 400 robotników i rzeźbiarzy, wśród których znajdował się także późniejszy twórca pomnika Szalonego Konia – Korczak Ziółkowski. Borglum zmarł na 7 miesięcy przed zakończeniem prac, a rzeźbę dokończył jego syn, Lincoln.
Indianie, w szczególności Dakotowie, postrzegają go jako bezczeszczenie ich miejsc świętych.
Około 15 km na południowy zachód w linii prostej od Mount Rushmore znajduje się Pomnik Szalonego Konia.

sobota, 1 marca 2014

Wyspy Marieta

Wyspy Marieta (hiszpański Islas Marietas) to grupa małych niezamieszkałych wysp położonych kilka kilometrów na zachód od wybrzeży Puerto Vallarta (Meksyk). Stały się one bardzo popularnym kierunkiem turystycznym głównie ze względu na przepiękne krajobrazy oraz obfite życie morskie – wynika to głównie z wprowadzonego przez rząd meksykański zakazu połowów i polowań na tych terenach. 
Wyspy te powstały tysiące lat temu w wyniku aktywności wulkanicznej, jednak na wielu z nich swoje piętno odcisnęła ludzka działalność. Z początkiem XX wieku meksykański rząd postanowił prowadzić tutaj działania wojskowe. Testowano głównie ładunki wybuchowe, a liczne eksplozje przyczyniły się do powstania niesamowitych formacji skalnych i jaskiń.
Być może w ten właśnie sposób powstała ta ukryta plaża. Do plaży prowadzi jedna droga przez tunel wodny, a tam ...
Złocisty piasek, krystalicznie czysta woda, a dla nurków możliwość podziwiana podwodnego życia – tysięcy gatunków ryb tropikalnych, żółwi morskich, ośmiornic, mant, czy dzikich delfinów. Prawdziwy raj na ziemi.

Strokkur

Strokkur to gejzer w południowo-zachodniej Islandii, około 80 km na wschód od jej stolicy - Rejkiawiku. Kilkakrotnie w ciągu godziny, niekiedy nawet co 4-10 minut niebieskawo zielona kopuła wrzącej wody pojawią się nad 3-metrowym otworem w basenie. Pióropusz wrzącej wody gwałtownie wznosi się w powietrze, na wysokość 22 metrów. Para Ulatuje z sykiem i wody uspokajają się aż do następnej erupcji.
Słowo gejzer wywodzi się od Stori Geysir (Wielki Gejzer), gorącego źródła z okresowo wytryskującą wodą, znajdującego się w tym samym rejonie co Strokkur. Stori Geysir wykazywał niegdyś dużą aktywność. Obecnie woda wytryskuje z niego sporadycznie.
Gejzery występują w miejscach, gdzie magma (płynna skała) zalega tuż pod powierzchnią ziemi. Woda zbierająca się w podziemnych zbiornikach podgrzewana jest przez gorące skały.

Angel Falls

Angel Falls ( hiszpański : Salto Angel ; język Pemon : Kerepakupai Vena , czyli "wodospad najgłębszym miejscu", lub Parakupá Vena , czyli "spadek od najwyższego punktu") jest Wodospad w Wenezueli . To jest na świecie drugi najwyższy wodospad ciągły , o wysokości 979 m (3212 stóp) i zanurzyć na 807 m (2648 stóp). Wodospad spada na krawędzi Auyantepui góry w Parku Narodowym Canaima ( hiszpański : Parque Nacional Canaima), wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa w Gran Sabana regionu Bolívar państwa . Wysokość 979 m postać (3212 ft) składa się głównie z głównej spadku, ale również zawiera około 400 m (0,25 mil) z nachylonych kaskadami i progami poniżej spadku i 30 metrów (98 stóp), wysoki zanurzyć w dół od kaskady kości skokowej.

Caño Cristales

Kolumbijska rzeka Caño Cristales jest nazywana rzeką pięciu kolorów. Uznana przez turystów i podróżników za najpiękniejszą rzekę świata. Rzeka wprawia w zachwyt swą wspaniałą rzeźbą terenu i bajkowymi kolorami. Przez większą część roku wygląda jak każda inna rzeka – toczy ciemną wodę, a głazy porastają zielone mchy. Przez chwilę wygląda jednak jak prawdziwa papuga.W porze deszczowej przybywa sporo wody, w dodatku płynie ona szybko, w wyniku czego mchy i glony z dna są pozbawione światła słonecznego. Pora sucha także nie sprzyja życiu, bo poziom wody staje się z kolei zbyt niski. W krótkim okresie między porą deszczową a suchą następuje zakwit mchów i glonów, co daje niesamowite kolory. Rozmaitość odcieni żółtego, zielonego, błękitu, czerwieni i szarości aż poraża.Rzeka ma zaledwie 100 km długości i 20 m szerokości. Czerwony kolor pochodzi od makrofitów Macarenia clavigera. Kolumbijskie biura podróży organizują wycieczki do znajdującego się w pobliżu Caño Cristales miasta La Macarena. Ponieważ do rzeki nie prowadzą drogi, trzeba się tam dostać konno.